Umsjón: Steingerður Steinarsdóttir
Myndir:
Sumir segja að besti mælikvarði á gæði samfélags sé hversu vel það heldur utan um sína viðkvæmustu þegna og það eru án efa eru börn. Á Íslandi hefur margt verið gert til að bæta stöðu þeirra undanfarin ár en auðvitað má alltaf gera betur. Halldóra Gyða Matthíasdóttir Proppé er framkvæmdastjóri Keðjunnar, nýs úrræðis á velferðarsviði Reykjavíkurborgar sem snýst um að styðja betur við börn og fjölskyldur.
Oft er engu líkara en að við höldum að nánast allar fjölskyldur séu eins og gleymum að gera ráð fyrir ýmsum frávikum. Rússneski rithöfundurinn Tolstoj hóf skáldsöguna um Önnu Karenínu á að fullyrða á að óhamingjusamar fjölskyldur væru óhamingjusamar hver á sinn hátt. Hvað telst óhamingja er hins vegar matsatriði og þótt erfitt sé að setja mælikvarða á hamingju er minnsta kosti alveg víst að margir gætu þegið stuðning og aðstoð þótt fjölskyldulífið sé gott. Keðjan er nýtt úrræði. Í hverju er starf ykkar helst fólgið?
„Keðjan veitir stuðningsþjónustu fyrir börn, unglinga og fjölskyldur þeirra og heyrir undir velferðarsvið Reykjavíkurborgar,“ segir Halldóra Gyða. „Um er að ræða uppeldisráðgjöf sem veitt er inni á heimilum, einstaklingsstarf með börnum, hópastarf, námskeið fyrir börn og/eða foreldra og dvöl hjá stuðningsfjölskyldum. Önnur úrræði sem heyra undir Keðjuna eru SkaHm (þjónusta fyrir börn með fjölþættan vanda), unglingasmiðjur og PMTO uppeldisráðgjöf/meðferð,“ segir Halldóra Gyða.
Ein ástæða þess að Keðjunni var komið á fót er að skapa betri yfirsýn. Að hvaða leyti er hagkvæmara og eða betra að hafa þessa starfsemi undir einum hatti?
„Við erum í náinni samvinnu og samstarfi við allar þjónustumiðstöðvar Reykjavíkurborgar og Barnavernd Reykjavíkur þar sem málstjóri barnsins og fjölskyldunnar starfar. Með því að veita þjónustuna frá einum stað, þá tryggjum við jafnræði barna og fjölskyldna þeirra í borginni, allir eiga möguleika á sömu þjónustu óháð því hvar þeir búa í borginni.“
Hvað finnst þér skemmtilegast eða áhugaverðast við það sem þið eruð að gera?
„Ég er mjög árangursdrifin og mér finnst skemmtilegast að heyra af góðum árangri sem við náum, hvort sem er í fjölgun þjónustunotenda, fleiri forvarnarverkefnum eða niðurstöðum þjónustukannana. Einnig er yndislegt að fá hrós frá stuðningsfjölskyldum og þjónustunotendum til okkar frábæra starfsfólks,“ segir hún. „Ég hef alltaf haft brennandi áhuga á málefnum barna og unglinga og tekið virkan þátt í foreldrastarfi hvort sem er í leikskóla eða grunnskólum. Ég hef mikla trú á komandi kynslóð, en við þurfum að vera til staðar fyrir börnin okkar og aðstoða þau sem þurfa á aðstoð að halda. Að heyra um jákvæðan árangur af okkar starfi er það sem gefur starfinu gildi. Við höfum til dæmis verið með millimenningamiðlara sem hafa verið að aðstoða innflytjendur með allt sem viðkemur því að búa í nýju landi og náð miklum árangri með þessar fjölskyldur.
Við höfum líka verið með tilraunaverkefni í samstarfi við Háskóla Íslands, PMTO SPARE (Strengthening, Parenting Among Refugees in Europe). Þar erum við að ýta undir bætta aðlögun og velgengni fjölskyldna úr hópi flóttafólks í nýju landi og draga úr eða koma í veg fyrir hegðunarerfiðleika og tilfinningalegan vanda barna.“
Máltækið segir að engin keðja sé sterkari en veikasti hlekkurinn. Líklega eruð þið alltaf að læra og finna út leiðir til að bæta þjónustuna. Hver er þín sýn á framtíðar stuðning við börn og fjölskyldur í borginni?
„Óskastaðan er sú að að við getum veitt öllum börnum og fjölskyldum þeirra þann stuðning sem þau þurfa á að halda. Oft er nóg að fá ráðgjafaviðtal, fara á námskeið eða fá annan stuðning í nærumhverfinu, svo sem í leikskólanum eða skólanum. Stundum þarf meiri stuðning, til dæmis vegna félagslegs vanda eða fötlunar, og þá veitum við hann. Mín framtíðarsýn er sú að fjölskyldur þurfi ekki að bíða mjög lengi á biðlistum, heldur fái einstaklingsmiðaða hágæða þjónustu sem fyrst.“
Við vitum að lengi býr að fyrstu gerð og best að byrgja brunninn áður en barnið dettur ofan í hann. Þess vegna þarf eiginlega að stíga inn áður en vandamál skapast. Erum við að gera nóg núna?
„Ég held við höfum aldrei sett eins mikið fjármagn í velferðarmál eins og núna,“ segir Halldóra Gyða „Við erum að reyna að nýta fjármagnið eins vel og við getum t.d. með því að bjóða upp á hópastarf, litla teymishópa í staðinn fyrir að horfa einungis á einstaklingsstuðning og með því erum við líka að auka félagsfærni barnanna. Við erum líka að vinna í forvarnamálum með snemmtækri íhlutun t.d. í skólaforðunarmálum og í aðstoð við fjölskyldur tvítyngdra barna með málþroskunarverkefni sem við köllum TOM. Í öllum okkar verkefnum þá erum við með gildi velferðarsviðs Reykjavíkurborgar að leiðarljósi sem eru virðing, virkni og velferð. Við berum virðingu fyrir öllum okkur þjónustunotendum, leggjum áherslu á að auka virkni þeirra og þannig á sama tíma velferð þeirra og okkar allra.“
Hvert er að þínu mati gildi þess að sýna stuðning í verki við börn og fjölskyldur þeirra?
„Það er mjög mikilvægt og að mínu mati á hvert einasta barn rétt á því að fá stuðning, því foreldrar hafa misgóðan bakgrunn og/eða bakland til að fá aðstoð við uppeldi barna sinna. Ég fagna því Farsældarfrumvarpi félagsmálaráðherra og treysti því að frumvarpinu fylgi aukið fjármagn og ítarleg aðgerðaráætlun.
Við erum í okkar starfi bæði að vinna með börnunum með einstaklings- eða hópastarfs stuðningi og við erum líka að vinna með foreldrunum í foreldrafræðslu, uppeldisráðgjöf og í formi þjónustu eins og PMTO og námskeiða. Svo erum við með fjölmargar stuðningsfjölskyldur sem annast börn þegar fjölskyldur þurfa aðstoð til skemmri eða lengri tíma til að draga úr álagi.“
Þú ert framkvæmdastjóri og stýrir víðfeðmri starfsemi. Hver er þinn stjórnunarstíll?
„Ég hef lagt ríka áherslu á að vera hvetjandi og valdeflandi stjórnandi. Ég er ekki fagmenntuð á sviði velferðarmála svo ég er mjög dugleg að hlusta og spyrja spurninga og svo tökum við ákvarðanir saman. Við leggjum ríka áherslu á teymisvinnu og erum stöðugt tilbúin að skora á okkur sjálf, koma með nýjar hugmyndir og prófa nýjar leiðir. Ávallt með skýra framtíðarsýn og markmið að leiðarljósi. Við mælum líka reglulega árangur af starfinu. Öðruvísi er ekki hægt að gera betur á hverjum degi,“ segir hún ákveðin.
Undanfarið hafa verið gerðar margvíslegar rannsóknir á árangursríkum stjórnunaraðferðum. Það hefur heyrst að konur hafi annars konar stíl að þessu leyti og sumar kannanir styðja það. Eru konur öðruvísi stjórnendur en karlar að þínu mati?
„Ég held það sé ekki hægt að alhæfa „almennt“ um það. Kynin eru auðvitað ólík en við erum líka mjög ólík sem einstaklingar, höfum öll okkar styrkleika og veikleika. Það er mikilvægt að opna augun fyrir kostum okkar og göllum, byggja stjórnun á styrkleikunum og finna leiðir til að breyta veikleikum í styrkleika.“
Að lokum, telur þú að það sé öðruvísi að vera stjórnandi í opinbera geiranum en hjá einkafyrirtæki?
„Það er talsvert öðruvísi þó við séum alltaf að takast á við svipuð verkefni, eins og rekstur almennt sem og þjónustu við viðskiptavini (notendur) og að ráða og halda í góða starfsmenn og góða fyrirtækjamenningu. Hag- og hagsmunaaðilar eru auðvitað aðrir í opinbera geiranum en í almenna og kröfur öðruvísi. Lokamarkmiðið er samt alltaf það sama – að hámarka arðsemi fjárfestingarinnar. Í okkar tilfelli að ná sem mestum árangri af þeirri þjónustu sem við erum að veita hverju sinni,“ segir Halldóra Gyða en hún hvetur fólk til að kynna sér starf Keðjunnar og bendir á að það að gerast stuðningsforeldri sé bæði gefandi og áhugavert. Upplýsingar um Keðjuna er að finna á vef Reykjavíkurborgar.
